Elkaar aanraken. Tot begin 2020 deden we niets anders. Die verplichte drie zoenen mist natuurlijk niemand, maar de knuffel van een vriend of de aai over je bol van oma… Dat is toch andere koek. Maar wat zorgt er nou voor dat een aanraking zo heerlijk kan zijn? En wat doet het met onze hersenen? 

De broodnodige afstand

Het genot van de huid, het gemis van de aanraking…

"Elkaar aanraken is heel belangrijk om als mens te overleven, het zit in ons DNA", begint de video van BBC Ideas. Het klinkt misschien allemaal wat overdreven. Maar het gemis van aanrakingen hebben wel degelijk een groot effect op langere termijn, stelt professor neurowetenschappen David Linden. "Onze gevoelens van verbondenheid, empathie en vertrouwen zullen langzaam afnemen", vertelt hij in de video. Maar om die gevolgen écht te begrijpen, moeten we eerst naar de kern: wat gebeurt er met ons lichaam als we worden aangeraakt?

Lees ook:

Wat gebeurt er nou precies?

Het aanraken van andere mensen wordt door de hersenen verwerkt met verschillende mechanismen, vertelt professor Katerina Fotopoulou. "We ontdekten pas in de jaren negentig dat mensen een gespecialiseerde reeks cellen in de huid hebben, die vervolgens via gespecialiseerde paden naar bepaalde delen van de hersenen reizen." En natuurlijk is daar een term voor bedacht: het C-Tactile Systeem. Maar wat zorgt er nou precies voor dat die cellen worden omgezet naar een fijn gevoel waar we als mensheid zo af en toe naar snakken?

We moeten afstand houden...

Apen en mensen hebben veel gemeen, en dat geldt ook voor de sensatie van de aanraking, vertelt evolutionair psycholoog Robin Dunbar. Apen steken hun vingers namelijk graag in de vacht van de ander. "Het signaal triggert vervolgens het zogenaamde endorfinesysteem." En die afdeling binnen het lichaam moet je hebben: het is namelijk verantwoordelijk voor bijvoorbeeld dat 'geluksgevoel' dat je soms totaal onverwachts kan overvallen. 

Steeds minder aanrakingen…

"Als een dier, bijvoorbeeld een hond, geen fysieke aanrakingen meer heeft, kan hij daar letterlijk ziek van worden. Het creëert ongerustheid in de hersenen en kan zelfs zorgen voor een kortere levensduur", wordt in de video uitgelegd. En dat is zorgwekkend, als we kijken naar de mensheid. We leven namelijk in een anderhalvemetersamenleving…

Lees ook:

We hopen natuurlijk allemaal dat er zo snel mogelijk een vaccin op de markt komt, maar stel dat we daar lang op moeten wachten, kunnen we als mensheid onze 'huidhonger' dan langzamerhand verliezen? Die kans is heel erg klein, vertelt evolutionair psycholoog Robin Dunbar. "Ik denk niet dat we als mensheid ooit de behoefte aan aanrakingen gaan kwijtraken."

Mocht dat wel het geval zijn, voegt hij daaraan toe, zou het kunnen dat we die fijne endorfine stofjes uit andere gedragshandelingen moeten gaan halen. Hopelijk halen we over een jaar, als het vaccin er mogelijk is, weer de geluksstofjes uit het knuffelen!