Schaken en stoffigheid gingen lang hand in hand, maar daar brengt hitserie 'The Queens Gambit' verandering in. Binnen én buiten de schaakwereld wordt er met open mond gekeken naar het meisje dat het tussen de schakende mannen tot grootmeester schopt… 

The Queens Gambit’

Beth Harmon groeit op in een weeshuis. Daar wordt ze op jonge leeftijd getriggerd door het schaakspel. De norse conciërge wil in eerste instantie niets met haar te maken hebben, totdat hij haar de regels van het spel uitlegt. Daar komt haar talent bovendrijven. En natuurlijk; een serie zou geen serie zijn zonder een beetje dramatiek. Beth wordt in het gareel gehouden door kalmeringsmiddelen, wat haar de nodige worstelingen oplevert. Maar bovenal: "Ze blijkt een enorm talent op weg naar de wereldtop", zegt Nick Schilder, die niet alleen de helft van zangduo Nick & Simon is, maar ook ambassadeur van de schaaksport.

Nick Schilder

 Liefde voor de sport

"Drank, drugs en schaken. Wat wil je nog meer in het leven?" Grapt schaakmeester Tex de Wit. "De serie is met heel veel liefde voor schaken gemaakt. Er zitten scènes in dat ze vijf minuten lang gewoon aan het spelen zijn. Je zit naar schakende mensen te kijken." 'Saai', zou je kunnen denken. "Maar dat is het niet", zegt Tex overtuigend. "De partijen die ze gebruiken zijn échte partijen." Goed voor de liefhebbers, dus.

Tegelijkertijd staan de loper en het paard verkeerd, dat slaat nergens op

Tex de Wit

Schakende personages… "Normaal in films laten ze met schaken zien: dit personage is intelligent, maar tegelijkertijd staan de loper en het paard verkeerd, dus dat slaat nergens op. Of het wordt gebruikt als een soort voorspel... Dat zag je bij Pretty Woman. Daar zitten ze gewoon minutenlang tegenover elkaar, elkaar een beetje guitig aan te kijken en ze doen geen enkele zet. In deze serie klopt het gewoon."

Tex de Wit

Om de boel waarheidsgetrouw te maken, hebben de makers hulp ingeschakeld van Gari Kasparov, grootmeester in het schaken en de dertiende wereldkampioen. Dat heeft duidelijk zijn vruchten afgeworpen, bevestigt schaakgrootmeester Bianca de Jong-Muhren.

Gedomineerd door mannen 

Het bedrijfsleven, de politiek en de sportwereld; genoeg sectoren worden nog altijd gedomineerd door mannen. Dat geldt (helaas) ook voor de schaaksport, blijkt uit de serie. Maar Beth laat zich door niemand tegenhouden."Herkenbaar", beaamt Bianca die zich van jongs af aan tussen de mannen omhoog bokst.

Oh, ik moet tegen een meisje, dat wordt een makkie!

Bianca de Jong-Muhren.

"Ik ben als jong meisje ook vaak onderschat. Zeker als ik tegen oudere mannen - of jongens van dezelfde leeftijd - speelde. Ik speelde ooit tegen een jongen die ik van te voren tegen zijn vader hoorder zeggen: 'Oh, ik moet tegen een meisje, dat wordt een makkie!' Natuurlijk won ik." Op haar twaalfde is Bianca kampioen bij meisjes onder de twintig. Vanaf dan besluit ze met de jongens mee te doen. "Het is eigenlijk gek natuurlijk dat er überhaupt een meisjes- en een jongenssectie is."

Bianca de Jong-Muhren.

Massaal aan het schaakspel 

De serie lijkt aanstekelijk. "Dat er nu op Netflix een nummer één serie volledig over schaken gaat, dat is ontroerend", zegt Tex. "Je ziet nu al dat er meer mensen zijn gaan schaken én meer meisjes zijn gaan schaken wereldwijd. Ik sprak iemand in een schaakwinkel in Amsterdam, die vertelde dat er aan de lopende band vrouwen binnenkomen om schaakborden te kopen."

Lees ook:

Het stigma dat schaken alleen voor de meest intelligente personen der aarde is, dat willen de liefhebbers van deze sport met alle liefde ontkrachten. "De regels zijn te leren in een dag, of een uur en daarna kan iedereen op zijn eigen niveau gaan spelen", zegt Tex. Het schaakspel is een universele taal, een waardevolle skill en een brug tussen generaties, zeggen de gasten aan tafel bij M. Tijd om het paard van stal te halen en je schaakbord van zolder af te stoffen… 

Bekijk hier het gesprek: