Voor haar boek Gouden Bergen onderzoekt Doortje Smithuijsen de wereld van influencers. Wat doet deze digitale generatie precies? Ze geeft de lezer een kijkje in het leven van deze online beroemdheden. "Eigenlijk zijn we allemaal bezig met het meten van onszelf, vaak digitaal", aldus de schrijfster.
Jezelf herkennen in influencers
"Het zijn mensen die in eerste instantie een beetje oppervlakkig lijken, omdat ze heel erg bezig zijn met het plaatje dat draait om henzelf. Maar wat ik heel interessant vond: ik ging steeds meer dingen van mezelf in hen herkennen naar gelang ik ze volgde", vertelt Doortje Smithuijsen.
Motivatie vanuit maatschappelijke druk
"Wat ik interessant vond, was de motivatie gebaseerd op verwachtingen vanuit de samenleving die eigenlijk voor iedereen gelden. We zijn allemaal opgegroeid met het idee dat je alles kan worden wat je wilt, als je maar je best doet." Ondertussen worden we steeds vaker geconfronteerd met de meetbaarheid van succesvol zijn. "Of dat nou gaat om cijfers op school, op een hoog niveau hockeyen of een goede score op de Citotoets, en daarna een goed salaris." Wat je bij de influencers ziet, is eigenlijk een hele basale versie van jezelf 'maken', zoals de huidige samenleving van ons vraagt. Met steeds meetbaarder succes, waarbij we onszelf vergelijken met anderen en daaraan meten of je het goed doet, legt Doortje uit.
Te laat komen
Een opvallend fenomeen: de personen die Doortje volgde voor haar boek kwamen bijna altijd te laat. "Ik heb ontzettend veel gewacht. In het begin begreep ik dat niet. Hebben ze nou zo weinig respect voor mij dat ze nooit op tijd komen? Na een tijdje besefte ik: zij moeten zich constant verhouden tot wel 100.000 volgers. Als zij bezig zijn met een video opnemen, en ondertussen zit er één iemand op jou te wachten in de échte wereld, waar ligt dan je prioriteit? Nou, niet bij mij dus", lacht de schrijfster.
De digitale wereld versus de echte wereld
"Zij zijn steeds bezig met die digitale wereld, hoe zij zichzelf daarin manifesteren. In eerste instantie vond ik dat oppervlakkig en leeg." Maar doen we dat niet allemaal? Vraagt Doortje zich af. "Iedereen is steeds meer bezig met cijfers online, misschien niet allemaal met likes op Instagram, maar misschien wel met vragen als: hoe vaak wordt mijn stuk gelezen?"
"We zijn allemaal bezig met het meten van onszelf, vaak digitaal. Zij zijn alleen een soort uitvergroting daarvan, waardoor we dat heel ongemakkelijk vinden om te zien."
Ieder bedrijf kan je betalen om een tijdje een zonnebril te dragen, of een zak chips te eten
Een wandelend reclamezuil
Ook Tim den Besten is te gast in de studio. Hij vraagt zich af of influencers niet een soort wandelend reclamezuil zijn. "Ieder bedrijf kan je betalen om een tijdje een zonnebril te dragen, of een zak chips te eten. Dat heeft dan misschien ook een gek effect." Psychisch eist dit in sommige gevallen ook zijn tol. Hoe influencers zichzelf zien, heeft groot effect op de psychische gemoedstoestand, aldus Doortje.
Accepteer jij dat je iemand bent die wordt ingehuurd?
"Accepteer jij dat je iemand bent die wordt ingehuurd, waardoor je ook een soort billboard bent? Of ga je jezelf vereenzelvigen met dat online imago?" Haar eigen onderzoek geeft daar antwoord op: "De meiden die het idee hebben: ik deel mezelf, niet een soort billboard versie van mijzelf, juíst zij hadden daaronder te lijden. Als zij dan minder likes kregen op een dag, dan hadden ze het gevoel: ik ben minder leuk, ik ben minder waard", vertelt Doortje.
Verslavende business
Zomaar stoppen als er een gevoel van minderwaardigheid optreedt is lastig, heeft de schrijfster gezien. "Het is verslavend waardoor het lastig is om er zomaar mee te stoppen", vertelt Doortje.
Het boek Gouden Bergen is vanaf nu overal verkrijgbaar.
