Tot mei 2020 had de 38-jarige Svetlana Tichanovskaja geen politieke ambities, totdat haar man Sergej Tichanovski wordt gearresteerd. Via zijn online platform spreekt hij zich uit tegen het regime van de laatste dictator van Europa, Aleksandr Loekasjenko. Zijn uitingen komen hem duur te staan, wanneer hij niet veel later wordt gearresteerd op basis van beschuldigingen dat hij het Wit-Russische regime ten val brengen. 

Democratisch leider

Svetlana Tichanovskaja is tot dit moment niet actief in de politiek en probeert vooral een goede moeder te zijn. Maar in het afgelopen jaar veranderde dat  en werd ze het gezicht van de democratische beweging in Wit-Rusland. "Het is augustus 2020 als verschillende groepen in Minsk de straat op gaan voor een vreedzaam protest. Mensen verzamelen zich hand in hand bij het overwinningsmonument, wetende dat de politie hen zou oppakken", begint Tichanovskaja haar TEDtalk. 

"Dit jaar is er iets veranderd in Wit-Rusland", vertelt Tichanovskaja in november 2020. "Wit-Rusland is een land van negen miljoen mensen, dat sinds 1994 wordt bestuurd door een autoritaire leider. Jonge vrouwen protesteren op straat tegen frauduleuze verkiezingen. Maar het bescheiden protest groeit snel uit tot enorme, vreedzame, vrouwgedreven demonstraties door het hele land."

"Ruim tienduizend mensen zijn gearresteerd, honderden zijn gefolterd en zeker zes mensen zijn gedood." Waarom staan mensen sinds dat moment op, ondanks het aanhoudende politiegewel. "Mensen hebben geen angst meer", is het antwoord dat Tichanovskaja veel hoort. "Angst is een eigenschap van het individu. Het woekert in afzondering."

Succesvol kandidaat 

De rol van Tichanovskaja is sinds haar kandidaatstelling tijdens de verkiezingen in augustus 2020 niet onbesproken gebleven. Ze stelde zich kandidaat ter vervanging van haar man, die werd opgepakt, waarna het hem werd verboden zelf te kandideren. Tichanovskaja boekt succes. "Ik won rechtmatig de verkiezingen en werd de verkozen leider van democratisch Wit-Rusland. De officiële uitslag schreef mij slechts tien procent van de stemmen toe, waarop ik gedwongen was het land samen met mijn kinderen te ontvluchten." 

"Ik vecht nog steeds voor hen die op mij hebben gestemd, wier stem het regime wil verdoezelen. Ik word bestempeld als 'moedig'. Maar er zijn veel momenten geweest waarop ik bang was en het wilde opgeven. Ik werd bedreigd en gedwongen te geloven dat ik alleen in de strijd stond." Hoe meer steden ze bezoekt, hoe meer mensen er naar de bijeenkomsten komen en hoe meer haar angst afzwakt, vertelt Tichanovskaja. "Toen er in de dagen voor de verkiezingen zestigduizend mensen naar Minsk kwamen om steun te betuigen, was ik niet meer bang."

De slotwoorden van Tichanovskaja? "Als je met z’n tweeën bent, dan word je brutaal. Ben je met honderd, dan word je dapper. Maar ben je met duizenden, dan heb je geen angst. En ben je met tienduizenden? Dan word je onaantastbaar."